Nieuwe kades en de heropenlegging van de Zenne: via de Haven van Brussel en Leefmilieu Brussel investeert het Gewest in een globaal project, dat meer natuur en een circulaire economie combineert in het hart van Brussel.
5 oktober 2021 is een keerpunt in de geschiedenis van het water in Brussel: na lange tijd verstopt te zijn geweest, stroomt de Zenne opnieuw in het licht, met een heropenlegging- en renaturatieproject dat de waterkwaliteit en de biodiversiteit verbetert. En tegelijkertijd investeert het Gewest op dezelfde site in nieuwe kades aan het Kanaal van Willebroek, waardoor er een onderneming kan worden gevestigd die actief is in de circulaire economie en die gebruikmaakt van de waterweg. Die voorbeeldige samenwerking tussen de Haven en Leefmilieu Brussel illustreert de mobilisatie van de publieke en private actoren aan de zijde van de regering om de Brusselse klimaat- en economische transitie te activeren.
Concreet zullen de nieuwe kademuren met een lengte van 225 meter worden gebruikt door Comet, een bedrijf dat actief is in de circulaire economie en metaalrecycling en dat van de Haven van Brussel een concessie heeft gekregen na een projectoproep. Comet verbindt zich ertoe de waterweg te gebruiken voor een gegarandeerde minimumtonnage van 80.000 ton per jaar, wat neerkomt op 7.500 minder vrachtwagens op onze wegen, waardoor de uitstoot van 1.200 ton CO2 wordt vermeden. Dankzij die nieuwe economische activiteit zullen ongeveer 40 banen worden gecreëerd.
Het is ook op deze site dat 200 meter van de Zenne opnieuw werd opengelegd, een primeur sinds de overwelving in 1870. Na de afbraak van de spui werden nieuwe oevers aangelegd om een verscheidenheid aan habitats voor de plaatselijke fauna te creëren. Tijdens die werken werd natuurlijk ook de waterweg gebruikt voor het vervoer en de verwijdering van materialen.
De heropenlegging van de Zenne en de renaturatie van de oevers zullen de waterkwaliteit verbeteren, zodat het aquatische leven zich opnieuw kan ontwikkelen. Zij voldoen dus aan een Europese richtlijn die normen oplegt voor de waterkwaliteit van rivieren en werden gesubsidieerd in het kader van het Europese LIFE Belini project. Die ontwikkelingen geven een voorproefje van het bredere kader van de gewenste ontwikkeling van de site van Schaarbeek-Vorming als een economische en logistieke pool die gericht is op de circulaire economie en die verbonden is met de waterweg.
De minister van Klimaattransitie en Leefmilieu, Alain Maron, is verheugd dat “de Zenne weer in de openlucht door het havengebied kan stromen. Die ontwikkelingen, na voorafgaand overleg met de onderneming die het terrein zal bezetten, tonen aan dat steeds meer actoren vandaag wensen bij te dragen aan een economische ontwikkeling die zich bewust is van de klimaatuitdagingen en de noodzaak om de natuur en de biodiversiteit te versterken. De Brusselse regering staat aan hun zijde om te investeren in infrastructuren die deze transitie ondersteunen. Het is in die optiek dat wij het beheer van de Kanaalzone samen met de Haven zullen voortzetten en dat wij in de toekomst de site van Schaarbeek-Vorming willen ontwikkelen door de Zenne over meer dan 2,5 km opnieuw open te leggen.”
Yassine Akki, voorzitter van de Haven van Brussel, verklaarde op de persconferentie: “Een haven leeft alleen door haar kades. Zonder hen is het onmogelijk om goederen van het water naar de weg over te brengen. Met deze nieuwe kade van 225 meter maken wij de verdere havenontwikkeling in Brussel mogelijk, evenals de oprichting van een nieuwe onderneming die voor haar activiteiten uitgebreid gebruik zal maken van de waterweg. Een nieuwe kademuur gebouwd in perfecte samenwerking met het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dat een groot deel van de werken financierde, en Leefmilieu Brussel, waarmee we hebben samengewerkt om de Zenne, die de site doorkruist, opnieuw open te leggen.”
Benjamin Thiébaux, van de dienst Hydrografisch netwerk van Leefmilieu Brussel: “Na jarenlang verborgen en respectloos behandeld te zijn geweest, wordt de Zenne voor het eerst opnieuw in het licht gebracht. Dat betekent een keerpunt in haar geschiedenis en een nieuw beginpunt. Dat blauwe en groene netwerk in een sterk geïndustrialiseerd gebied zorgt voor een versterking van de ecologische corridors. De terugkeer van de biodiversiteit op deze oevers draagt bij tot de verbetering van de waterkwaliteit van de waterloop en dus tot de verwezenlijking van de Europese doelstellingen.”
