Vorig jaar zag de Brusselse skyline twee van zijn iconische gebouwen wegsmelten als sneeuw voor de zon. Maar het is de bedoeling ze nog grootser te laten herrijzen. De mythische WTC-torens zijn uitgekleed, maar allerminst verdwenen. Dat is, in een notendop, de fantastische ZIN-werf, een circulair architectuurproject waarin de Haven van Brussel nauw betrokken is.
De toekomst van de twee WTC-torens, symbool voor de architectuur van de jaren 1970, ziet er veelbelovend uit. En dat allemaal dankzij een boeiend project van Befimmo, dat gebruikmaakt van de nieuwste renovatietechnieken en helemaal in het teken staat van duurzaamheid en circulariteit. De torens worden namelijk niet afgebroken, maar grondig verbouwd. De ontmanteling – enkel de centrale kern van de twee gebouwen wordt behouden – is een enorme werf: 110.000 m2 bovengronds, waarvan 75.000 m2 kantoren, maar ook coworking spaces, woningen, een hotel en ruimten voor sport, recreatie, handel en horeca. ZIN brengt verschillende functies (wonen, werken, leven) op een bijzonder vernieuwende manier samen onder één dak. En dit 7 dagen op 7. Bovendien heeft de Vlaamse regering nu al de volledige kantoorruimte gehuurd.
Philippe Matthis, adjunct-directeur van de Haven van Brussel, steekt zijn enthousiasme niet onder stoelen of banken: "ZIN is een belangrijk project voor Brussel, niet alleen op architecturaal vlak maar ook vanuit economisch oogpunt. Het is immers ontworpen om tegemoet te komen aan de ambities van Brussel op het vlak van circulaire en duurzame economie (65% van de bestaande materialen wordt bewaard en hergebruikt). De Haven van Brussel draagt letterlijk haar steen bij aan dit ambitieuze project. Drie havenbedrijven bundelen de krachten om dit vernieuwende concept van circulair bouwen te realiseren."
Duurzame logistiek
Overeenkomstig haar beheerscontract, verbindt de Haven van Brussel zich ertoe concrete acties te nemen voor een duurzaam ontwikkelingsmodel, in lijn met de doelstellingen van de Brusselse regering. Van de 200 concessiehouders in de haven, zijn er meerdere rechtstreeks bij ZIN betrokken.
De Meuter
Deze expert in grond- en afbraakwerken op het haventerrein recupereert het oude beton op de WTC-site. Het puin wordt opgeslagen en vermalen tot A+ aggregaten. Dit gereconditioneerde materiaal wordt gebruikt om nieuw beton te produceren voor de werf. Dit verkleint de afvalberg en de milieu-impact.
CCB
Cementbedrijf CCB, gevestigd in het Vergotedok, recupereert de aggregaten van De Meuter en staat in voor de productie en het transport van nieuw hoogwaardig beton. Deze nieuwe mix wordt gebruikt om de twee WTC-torens te renoveren. Terug naar afzender, zeg maar. CCB heeft trouwens het zilveren certificaat van de Concrete Sustainability Council (CSC) behaald voor zijn gerecycleerd beton, waarvan het 21.000 m3 zal produceren voor ZIN.
Shipit
Shipit, een bedrijf gespecialiseerd in binnenvaarttransport en opslag, recupereert en stockeert de betonplaten die van de torens zijn gehaald, met name de oude daken en terrassen. Die worden ter plaatse bewerkt en vervolgens weer naar de werf gebracht voor de heropbouwfase. Shipit, gevestigd in SOC Vergote en binnenkort ook in Biestebroeck, lanceerde trouwens een pilootproject: een consolidatiecentrum gekoppeld aan de werflogistiek, het Brussels Construction Consolidation Centre.
Milieubewust transport
Deze praktijkvoorbeelden uit het ZIN-avontuur bewijzen dat de Haven van Brussel zich meer dan ooit positioneert als een facilitator van duurzame logistiek, vooral voor de bouwsector. Een twintigtal concessiehouders van de haven zijn intussen actief in de circulaire economie. BC Materials, bijvoorbeeld, dat afgegraven aarde en bouwgrond recupereert en recycleert om er nieuwe bouwmaterialen van te maken.
De haven is een duurzame en milieuverantwoorde oplossing voor opslag, logistiek en mobiliteit. Transport per boot is minder vervuilend dan vervoer over de weg. Het voorkomt ook dat de Brusselse verkeersaders verstopt raken door vrachtwagens. In 2020 werd meer dan 6,6 miljoen ton aan goederen via het kanaal vervoerd. Het equivalent van 621.000 minder vrachtwagens en 96.000 ton minder CO2-uitstoot in de straten van Brussel.