De trafiek in de haven van Brussel heeft voor het tweede jaar op rij een absoluut record opgetekend op vlak van eigen trafiek: in 2019 werd ongeveer 5,2 miljoen ton vervoerd. Dat cijfer komt overeen met dat van het jaar 2018, toen de kaap van vijf miljoen ton voor het eerst werd overschreden sinds de oprichting van de Haven van Brussel als gewestelijke vennootschap in 1993. Een toename van de Brusselse haventrafiek met bijna 50% in 26 jaar.
Door de spectaculaire daling van de transittrafiek – goederen die via Brussel komen zonder er geladen of gelost te worden – met 31,8%, daalt het totaal verkeer tot 6,2 miljoen ton in 2019. De daling van de transittrafiek, dan wel bijzonder spectaculair voor 2019, bevestigt een trend die al vele jaren wordt waargenomen.
Toen deze cijfers voor het jaar 2019 afgelopen vrijdag aan de raad van bestuur werden voorgelegd, heeft de raad de leidende ambtenaren gevraagd om hun collega’s uit de twee andere Gewesten te interpelleren om deze zorgwekkende daling van de transittrafiek proberen in te dammen. De voorzitter van de raad van bestuur, Mohammed Jabour, verklaarde: “Uiteraard prijzen wij ons gelukkig met de uitstekende cijfers voor het verkeer over de waterweg in Brussel, aangezien we in 2019 ons absolute record van 2018 evenaren. Ik dank ook alle havenbedrijven die gebruik maken van de waterweg, voor dit mooi jaar. Maar onze actie ten gunste van een duurzame vervoerswijze, de meest milieuvriendelijke, maakt deel uit van een algemene context. Ik roep dan ook de twee andere Gewesten op om samen met de Haven van Brussel te onderzoeken hoe we de transittrafiek nieuw leven kunnen inblazen om de groei over de hele as Antwerpen-Brussel-Charleroi weer op gang te brengen."
De daling van de transittrafiek is deels te verklaren door de lange periode van lage waterstanden van de Europese waterwegen die in de tweede helft van 2018 begon en duurde tot de herfst van 2019. (er zij op gewezen dat de haven van Brussel geen invloed heeft ondervonden van deze daling van het waterpeil). Er moet ook worden opgemerkt dat er in 2019 grote infrastructuurwerken plaatsvonden ten zuiden van Brussel, wat de toegang tot de waterweg mogelijk heeft beïnvloed.
Brusselse haventrafiek
Geen verandering in het aanbod van soorten goederen die in Brussel werden vervoerd. De bouwmaterialen behouden hun dominante eerste plaats met een stijging van 2% en vertegenwoordigen alleen al meer dan 60% van de haventrafiek over de waterweg in Brussel. De olieproducten vertonen een lichte daling, die kan worden verklaard door de milde weersomstandigheden in 2019, maar ook door de ingrijpende veranderingen in de verplaatsingsgewoonten van de Brusselaars.
Containers bestendigen hun derde plaats met een nieuw absoluut record voor dit type transport in Brussel (+20%) met bijna 45 000 TEU (twenty foot equivalent unit). Een record dat de uitbreidingsprojecten voor de containerterminal van de Haven van Brussel, die momenteel worden bestudeerd, volledig rechtvaardigt. Er moet ook worden opgemerkt dat het palettentransport over de waterweg eveneens aanzienlijk toeneemt (+17%). Aangezien het vervoer van containers en paletten betrekking heeft op goederen met een hoge toegevoegde waarde, is dit uitstekend nieuws voor de Brusselse economie.
Het is niet verwonderlijk dat Nederland met meer dan 60% van de trafiek de belangrijkste handelspartner van de haven van Brussel blijft.
Tot slot is ook de passagiersverkeer goed gegroeid: in 2019 maakten meer dan 60.000 mensen gebruik van de Brusselse waterweg om zich te verplaatsen.
Het waterwegverkeer levert een beslissende bijdrage aan de acties van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ten gunste van het milieu. Het zorgt namelijk voor zo'n 618.000 minder vrachtwagens op de weg, 96.000 minder CO2-uitstoot en 24 miljoen euro minder externe kosten. Deze mobiliteits- en milieueffecten kaderen in het Memorandum van de Haven dat tot doel heeft de klimaatverstoring op alle niveaus te bestrijden.
Alain Maron, Minister bevoegd voor de Haven van Brussel, verklaarde bij de voorstelling van de trafieken voor 2019: “We hebben 30 jaar de tijd om Brussel grondig te veranderen. Dertig jaar om van een maatschappij die afhankelijk is van olie, overconsumptie van niet-hernieuwbare hulpbronnen, uitstoot van broeikasgassen en grote sociale ongelijkheden naar een maatschappij te gaan die de grenzen van de planeet en de biodiversiteit respecteert en iedereen meer solidariteit, autonomie en vrijheid garandeert. En natuurlijk is en blijft de haven een belangrijk onderdeel voor de uitvoering van de ecologische transitie van de economie. Haar volgende uitdaging? In de komende jaren zal het voor de Haven een prioriteit zijn om ondernemingen die deel uitmaken van een economische transitie te ondersteunen en de ontwikkeling van de circulaire economie in Brussel te vergemakkelijken. Want de "circulaire economie" is de toekomst van onze economie.”
